Bilimkurgu temaları;Robotlar ve Yapay Zeka I

Robotlar, androidler, cyborglar... 30 yıldır hayatımızın içinde, bir parçası olan robotlar, bilimkurgu edebiyatı oluşmadan önce fantastik birer organizma olarak yaratıldılar.

Mary Shelley ve Frankenstein



Herhalde dünya üzerinde Frankenstein'ı duymayan kalmamıştır. Mary Shelley'in 1818'de yazdığı romanı hemen hemen bütün sanat dallarında yeniden yorumlanmış, fiziksel özellikleriyle ürkütücü olan insanlara sıfat olarak yakıştırılmıştır. Aslında Frankenstein yaratıcının adıdır ancak yaratık da onunla özdeşleştirildiği için mi bilinmez aynı adla anılmaktadır. Dr. Frankenstein insan parçalarını birleştirerek, devasa makinesinden aldığı enerjiyle hayata getirir; bir nevi tanrıdır artık kendisi, ancak yaratığın kendi benliği olduğunu anlayamayacak kadar yarattığına hayran olmaktadır. Belkide ilk yapay zeka örneğidir kendisi. Tabi kafası kullanıla arkadaşın bu konuda fikirleri nedir bilemem. :-)


Gustav Meyrink ve Golem


Golem, Yahudi efsane kahramanıdır. 1915'de Gustav Meyrink ona farklı bir yorum getirmiştir, göğsüne yerleştirilen bir yıldızla hayata gelir, yıldız çıkarılınca hareketsizleşir. Golem insanların hayatına yardımcı olmak için vardır, koruyucudur ancak yine korkutucudur. Golem'in kendi karar mekanizması yoktur Frankenstein gibi. Çek oyun yazarı Karel Capek'in bütün dillere kazandırdığı robot( hemen hemen tam karşılığı; zorla çalıştırılan,işçi ) kelimesine en fazla uyan yaratılardan birisidir Golem.


Bu iki kitaptaki robotlar bugün algıladığımız robot kavramına uymasalar da, bilimkurgunun gelecek öngörülerinde önemli yer tutan, robotların insanlığa zarar vermesi(verebileceği) kurgusunu taşıyan ilk yapıtlardır belkide.

1920 yılında sinemaya 2. kez aktarılan Golem'i izlemenizi tavsiye ederim. Filmin seti için sil baştan bir kent yaratılmış. Bu kentteki yapılarda bir tane bile birbirine dik duvar yoktur. Bugüne kadar gördüğüm en etkileyici dekorlardan birisidir. imdb