20 Aralık 2005

Robotlar ve Yapay Zeka X

Başlamadan önce, büyük sanatçı HAL9000'den "Her şey androidleri hatırlatıyor" isimli şarkı, zaman zaman Marvin'de kendi metalik sesiyle yorumlamıştır.

Androidler sarmış dört bir yanımı
Baktığım her gezegende pozitronik beyin görüyorum
Ben androidleri düşünmek istemesem de
Bana her 0101110010 androidleri hatırlatıyor.

Beraber yolculuk yaptık sonsuz uzayda
Beraber yağlandık aynı makinada
Şimdi dinlediğim her frekansta
Bana her 0101110010 androidleri hatırlatıyor.

Uzaktaki yıldızlar görsel algılayıcılarını
Uzayın soğukluğu bedenini
Duyduğum her cızırtı metalik sesini
Bana her 0101110010 andr
oidleri hatırlatıyor.

Kronolojik bir sıra takip etmeye çalışıyorum elimden geldiğince, ancak bazen öyle anlar geliyor ki, kronolojik sıra yerle yeksan oluyor. Bazen benim bilmediğim bir robot, bazen de benzer robotlar arasında bağlantı kurma isteğim sonunda oluşan bu sitemsizlik için önce kendimden, sonra da okuyanlardan özür dilerim. Kızdım da kendime. 3..2...1...Motor

Star Wars'un bilimkurgu olup olmadığı hala tartışılan bir konu da olsa, ben kendisini bilimkurgu kabul edip, robotlara yaptığı ( eğer varsa ) katkıya göz atıyorum. Eğer Star Wars'taki bütün robotlar ve diğerleri hakkında bilgilenmek istiyorsanız hemen şu linklerle yönünüzü değiştirebilirsiniz.
1. Star Wars Türk
2. YıldızSavaşları.com
3. Star Wars Official Site

Ne kazandırdı Star Wars robot dünyasına? Öncelikle onları daha fazla kabullenmemizi sağladı. İlk film, A New Hope'un açılışından itibaren iki robot önemli karakterler olarak ortalığa serildi. R2-D2 ve C3PO. Onları tanıtmaya gerek yok, yıllardır hayatımızın bir şekilde içindeler. Anneannem bile tanıyor :-) Bu iki robotun dışında onlarca farklı robot türü de bulunuyor Star Wars'da, ancak hepsi işlevleri belirlenmiş, gelişmiş endüstriyel robotlar. Belirlenmiş programlarının dışına çıkmadan, insancıl özellikler kazandırılarak, yadsımayacağınız halde ortalıkta dolaşıp, işlerini yapıyorlardı sadece. Herkesin evinde bir adet görmek isteyeceği cinsten. R2 kapıyı aç evladım, nerde kaldı benim kokteylim? fiyuuuuut fiyu fuut
Bu kurgu, insanların robotlara en çok yakıştıracağı kurguydu, belki de o yüzden bu kadar sevildiler. Bizim gibi olsun ama bizden olmak istemesin! R2 , görevini yerine getirmek için kaçmaya çalışırken, Luke'un amcası Lars, bu asi robot için hemen çözüm bulur, götür yarın formatlat şunu. Ya da C3PO'ya defaten kapat çeneni de işini yap denir. Onlar sadece mekanikleşmiş kölelelerdir, kafasını kaldırmaya çalıştımı kapat ya da formatlat. Ya da mekanik köpekler, sahibine itaatkar. George Lucas'ın yarattığı bu robotlar en azından gerçek dünya gözönüne alınırsa, insanların hayalindeki robot evriminin en doğru dışa vurumlarından oldu. Gerçi "Uzun zaman önce, çok uzak bir galakside" ama olsun, biz onları kardeş galaksiler ilan ettik.

Yine aynı dönemde, bu sefer İngiltere'den bir robot ve yapay zeka geldi ki evlere şenlik. Douglas Adams'ın The Hitchhiker's Guide to The Galaxy'si önce BBC için bir radyo programı olarak yazıldı, sonra kitaplaştırıldı, sonra TV dizisi çekildi, plakları çıktı, oyunları çıktı ve en son fimli çekildi.


Yine bilimkurgu olup olmadığı tartışılan, ama yine bana göre buz gibi bilimkurgu olan Rehber sayesinde, tanıdığım en etkileyici robot ortaya çıktı. Marvin, The Paranoid Android. İsmine aldanmayın, aslında paranoyak değil Marvin. Sadece biraz depresif. İnsanoğlunun sıkıcı sorularından bunalmış vaziyette, robot olmaktan bunalmış vaziyette, var olmaktan bunalmış vaziyette. Her şeyden bunalmış vaziyette. Ve geceleri uyumadan önce koyun sayar. BBC dizisinde tam bir dört köşeyken, filmde yuvarlak hatlara geçiş yaptı bu arada. Yeni hali daha bir yakıştı kendisine. Bir diğer ilgi çekici yapay zeka ise Altın Kalp gemisinin bilgisayarıdır. Bu bilgisayar ve ona bağlı geminin bütün parçaları neşe içindedir Marvin'in tersine. En berbat haberi bile öyle bir neşeyle verir ki, ya o kötü haberi umursamazsınız ya da bolca küfür edersiniz. Kapılar neşeyle açılır, neşeyle kapanır, size hizmet vermekten duyduğu mutluluğu defaten dile getirir. Bir başka yapay zeka ise deep thought. Onun ise işi başından aşkın. Hayat, evren ve herşeyin yanıtını bulmak için çabalıyor. Bulaşmayın. Tabi varını yoğunu bu işe vermesine rağmen takdir görüyor mu? Tabiki hayır. Cevap beğenilmiyor. Halbuki 42 gayet güzel bir cevap.
Bunların dışında pek çok yapay zeka ve iyi,kötü,aptal,zeki bir çok robot daha çıkıyor karşımıza, serinin diğer kitaplarında.
Kısaca, bilimkurgu dünyasında robotlara ve diğer yapay zekalara, depresif, mutlu, hain, çocuksu, mantıklı, mantıksız... olma hakkı tanımıştır.
Teşekkürler Adams.

Buraya kadar okuma sabrı gösterenlere bonus : 42 oyun.

0 Comments:

Yorum Gönder

<< Home